Chủ Nhật, 15 tháng 3, 2015

Chợ Vườn vợ chồng ông Jean và bà Ngô Thị Bọc ở Washington D.C.

Hôm nay tình cờ đọc được bài viết về vườn rau Việt Nam ở giữa Thủ đô Hoa Kỳ, cảm giác xúc động khi được quay về quá khứ của Sài Gòn qua lời kể của bà Bọc về thời trẻ của bà.
Góp nhặt những bài báo viết về vườn rau của bà đăng lại trên blog

Chợ Vườn vợ chồng ông Jean và bà Ngô Thị Bọc ở Washington D.C.


địa chỉ 3251 Annandale Rd.Falls Church, VA 22042

Vườn rau giữa thủ đô Washington Mỹ
Đăng ngày 25.02.2015 10:46 trên báo NguoiViet.de
Ánh Hồng (Theo Congdong.cz/Dân Việt - VNE)

Khu vườn nằm tại địa chỉ 3251 Annandale Rd.Falls Church, VA 22042 của bà Ngô Thị Bọc. Chia sẻ về cơ duyên đến với vườn rau này, bà Bọc bộc bạch: Bà vốn mê việc vườn tược, đồng áng, nhưng giữa Sài Gòn thuở ấy thì đến mảnh đất nhỏ để ở cũng không đủ, làm sao có được. Nên ngay từ những ngày đầu sang Mỹ, dù gia đình chồng rất quý bà, muốn bà mở xưởng may, nhưng bà lại quyết tìm mảnh đất để trồng trọt cho thỏa mong ước.

Lúc đầu, bà tìm mua được khu đất hơn một sào tây, cách khu vườn hiện nay không xa. Bà hăm hở trồng rau, nhưng kẹt nỗi, luật pháp sở tại chỉ cho phép trồng rau kinh doanh trên diện tích từ hai mẫu tây trở lên (khoảng 8.000 m2), bà lại cùng chồng tìm mảnh đất khác.

Đến khi mua được khu đất hiện tại để có được vườn rau như ngày hôm nay vợ chồng bà cũng đã phải rất vất vả. Khu đất với bao gốc cây hoang dại đã làm gãy đến cả trăm lưỡi cưa cùng bao mồ hôi của vợ chồng bà Bọc mới nên trang trại như hôm nay. Sau này, rất nhiều người nhòm ngó, hỏi mua với giá cả triệu đô nhưng bà không bán. Giá nào cũng không bán. Đây là điều mơ ước của bà, nên vợ chồng bà sẽ sống với nó trọn đời.



Khu trang trại chia thành nhiều khu, phía sau hai ngôi nhà vợ chồng bà sinh sống là những cây hồng, cây bưởi rất sai quả. Kế đó là những giàn bí xanh, giàn mướp, bí ngô… Nhiều nhất là rau muống, rau cải, xà lách, xu hào, bắp cải, mồng tơi, dọc mùng… và hầu như chẳng thiếu một thứ rau thơm, gia vị nào mà người Việt hay dùng như các loại rau húng, mùi tàu, diếp cá… Đây cũng là địa chỉ thân thuộc của người Việt khu vực thủ đô nước Mỹ.

Vườn rau giữa Washington, D.C.

Thứ Ba, ngày 28/1/2014 - 06:25, Báo điện tử Pháp Luật thành phố Hồ Chí Minh
Tác giả: TRUNG TRUNG ĐỈNH

 Vườn rau nhà bà giống như một bảo tàng sống của văn hóa bên sông Hồng giữa Washington, D.C.

Ở giữa Washington, D.C. mà tôi cực kỳ bất ngờ khi được họa sĩ Nguyễn Thị Hòa dẫn đến thăm một người đàn bà đặc biệt. Một người đàn bà “đặc” nông dân, mà là nông dân Bắc Bộ. Chúng tôi đến gặp bà cũng như muôn ngàn khách hàng của bà bao nhiêu năm nay. Bà không có gì khác các bà Mòi, bà Côi, bà Lãng quê mùa của đồng đất trồng rau màu quê tôi, của cái làng rau Láng Thượng nổi tiếng và thân thiết ở Hà Nội bây giờ.

Khu vườn rau của bà là một khu vườn rau thuần Việt, dường như nó không có liên can gì với cấu trúc hiện đại, tới sự to lớn hay tráng lệ, sự sang trọng diễm lệ của một thủ đô văn minh bậc nhất thế giới. Nó bình thản lọt thỏm giữa phố phường xứ Mỹ. Cũng rau mùi, rau xà lách, cũng ớt đỏ, ớt xanh, cũng rau muống, rau dền, cũng rau cần ta, cần tây, cũng rau húng dũi, húng láng, cũng cà chua, cà pháo, cũng riềng, gừng, vừng, tỏi. Rồi kinh giới, tía tô, húng tép, giấp cá… Vườn rau cánh đồng làng tôi có gì, bảo đảm khu vườn áng chừng ba, bốn hecta của bà có nấy. Sự sống của khu vườn cũng bình dị giống y hệt mấy khoảnh vườn còn sót lại dấu tích hợp tác xã làng Láng Thượng nhà tôi, có điều rau của bà tốt và có vẻ trật tự hơn tí.
Bà thì cũ kỹ, cũ kỹ y hệt mấy bà nông dân Bắc Bộ thời trước bốn nhăm. Bà sống với ông chồng to lớn người Mỹ gốc Ðức. Bà kể: Hồi xưa nói bà từng làm nhân viên trực điện thoại cho một khách sạn ba, bốn sao gì đó của Mỹ ở Sài Gòn. Bà xinh đẹp, nói giỏi tiếng Pháp, tiếng Anh và cả tiếng Ðức. Hỏi sao bà giỏi thế, bà trả lời giọng rặt Bắc cổ: “Giỏi con… mẹ đĩ gì, mồm không có ăn thì đầu gối phải bò thôi cậu ạ!”. Bà có hai người con đi làm ăn trên phố, có mấy khi gặp đâu. “Dạ, cháu thấy ông bà làm ăn ở đây hay hay là…”. “Hay ho gì, mình làm gì tùy mình, cứ theo ông pháp luật mà sống”. “Bà nói thế nghĩa là sao ạ?”. “Là tôi ở đây nửa đời rồi, cứ rau cỏ thế này, chả ảnh hưởng đến ai, chả ai làm gì tôi…”. 
Bà vẫn đội cái nón mê (đúng nghĩa là nón mê, tức là nón rách). Lưng bà hơi còng nhưng cách bà đi lại bên những luống rau khá hoạt bát, nhanh nhẹn. Bà chỉ đạo mấy anh người làm da đen, có vẻ mấy anh này rất hiền và lặng lẽ răm rắp làm theo sự chỉ dẫn của bà. Ông chồng bà cũng lặng lẽ đứng bán rau, cân rau cho khách. Ông có một cái cân đĩa cũ kỹ và một cái cân dây cũng cũ kỹ, cổ lỗ sĩ hơn cả cái dáng quê mùa cổ hủ của ông bà. Bà thu tiền cho vào cái ruột tượng. Tôi đã nhìn thấy cái ruột tượng đựng linh tinh kiểu này của bà từ hồi tôi còn bé tí teo ở cái làng Sưa bé nhỏ bên sông Hóa của tôi. Bây giờ thấy lại nó, thấy nó được bà thoăn thoắt mở nút ra cho tiền vào, mở nút ra lấy tiền ra, tôi lại nhớ tới ngôi làng lam lũ của tôi bốn, năm chục năm trước.

Vườn rau nhà bà giống như một bảo tàng sống của văn hóa bên sông Hồng giữa Washington, D.C. Từ nơi bà, từ cái cách đi đứng, cách nói chuyện, cách làm lụng của bà nó tỏa ra một cách sống bình thản, nhẹ nhàng nhưng rất đặc biệt mà tôi e rằng bây giờ, ở làng tôi, ở quê tôi cũng không còn! Bà ngồi nói chuyện với tôi, tay cầm bát nước, thỉnh thoảng dùng nón quạt quạt, thỉnh thoảng te tái đi lại chỗ mấy anh da đen đang thực hiện một công trình gì đó của bà, nói một tràng tiếng Anh, thỉnh thoảng nói gì đó rất nhẹ nhàng với ông, hình như bằng tiếng Ðức.

Thỉnh thoảng bà nhấc cái tích nước sứt vòi (sao nó lại sứt vòi kỳ quái đến thế này, lại hợp với bối cảnh thế này?). Cái tích sứt vòi của bà để trong cái ấm dành cũ kỹ mới đẹp “đội hình” làm sao. Bà rót nước nóng hổi chè xanh ra mời khách. Tôi uống chè xanh giữa Washington, D.C. đây! Sướng không thể tả! Bát nước chè xanh này bà miễn phí cho tôi, tất nhiên. Nhưng mà đố ngài đại gia đại gì gì lắm tiền nhiều của mà được hưởng! Bà lại mời tôi chén mấy củ khoai lang, khoai sọ bà luộc sẵn và còn đặc biệt hơn, bà cho tôi mấy củ lạc rang. Hình như ông cũng thích cái món này, ông bốc cho vào cái túi tạp dề của ông cả nắm.

Tôi hỏi, rau của bà chắc toàn người Việt đến mua. Bà bảo, Tây nó thích rau của tôi lắm. Tây là chính cậu ạ, tất nhiên người Việt mình thì đa số ai cũng thích rồi. Cả cánh Tầu, cả cánh Hàn Quốc cũng đến mua. “Thế bà đã về quê lần nào chưa?”. “Có biết ai đâu mà về. Mà chắc gì còn ai mà về. Sống tha hương quen rồi. Bới lại chuyện cũ tôi sợ lắm!”. “Vâng. Thế nhà bà ở tỉnh nào?”. “Ninh Giang, cậu có biết không?”. “Dạ, có, tôi có biết, gần quê tôi lắm”.

Nói chuyện đến đây thì có một tốp khách khá đông đến mua rau. Bà bảo bà bận. Bận tiếp chúng tôi. Năm nay bà đã trên bảy chục tuổi, còn có khoảnh vườn nho nhỏ này, còn có ông chồng hiền từ và mấy người làm lành lặn này. Bà có vẻ yên thân với những thứ mình đã và đang có. Bà sống ở đây bằng sức sống hồn nhiên của thứ văn hóa thuần nông, thuần Việt, không ai nói gì bà, thậm chí người ta kính trọng bà, tôn trọng bà. Thế là ổn. Chứ gì nữa? Cái thằng tôi đây thì tôi vô cùng ngưỡng mộ bà. Bà là biểu tượng của một nền văn hóa, sức sống của bà là sức sống kỳ diệu của văn hóa, không hề có dấu vết gì của sự cạnh tranh, bươn chải, như ta thường nói là “cơm, áo, gạo, tiền”.

Nó trên tất cả cái thứ đó.

Ông Tây trồng bầu bí, bán rau muống Việt trên đất Mỹ
10:51 ngày 13/11/2013
Chợ Vườn là nơi duy nhất tại Washington DC mà người ta có thể tìm mua những loại rau những tưởng không hề có ở Mỹ.
Có lẽ không ai trong cộng đồng người Việt tại Washington DC lại chưa một lần ghé qua, hoặc chí ít là nghe nói tới "Chợ Vườn". Đây là nơi duy nhất trong khu vực mà người ta có thể tìm mua những loại rau củ những tưởng không tồn tại trên đất Mỹ, như rau muống, mướp, rau đay, rau sống...được trồng tại chỗ. Một điều thú vị nữa là chủ vườn lại là một người đàn ông Mỹ.   
“Tôi thích Chợ Vườn” Trời vừa sáng, người đàn ông ngoài 70 với khuôn mặt khắc khổ đã cặm cụi làm đất bằng chiếc máy xới cũ kêu đinh tai nhức óc. Ông bảo đó là bữa cà phê sớm của ông suốt hơn 3 chục năm nay. Đất làm xong sẽ được ủ bã đậu tương để chuẩn bị cho đợt gieo hạt mới. Đang dở việc, có người gọi, ông lại tất tả bỏ máy, chạy ra bán hàng. Ông Tây trồng bầu bí, bán rau muống Việt trên đất Mỹ 
Ông Jean làm đất trồng rau. 
Đây chỉ là một phần công việc thường nhật của ông chủ khu trồng rau nổi tiếng khắp khu vực Washington DC và vùng phụ cận, mà cộng đồng người Việt tại đây quen gọi là "Chợ Vườn". Tiếng là chợ, nhưng thực ra đây chỉ là khu vườn trồng rau của vợ chồng ông Jean và bà Ngô Thị Bọc, một phụ nữ gốc Hưng Yên. Ông Tây trồng bầu bí, bán rau muống Việt trên đất Mỹ Vườn dọc mùng của 2 vợ chồng ông Jean trên đất Mỹ. Ở Mỹ, đâu có kẻ bán người mua đều được gọi là chợ, dù cái chợ nhiều khi chỉ có một người bán, hay chỉ là một cửa hàng tạp hoá có bán thêm chút thực phẩm. Muốn ăn rau Việt, cứ vào "Chợ Vườn" là đủ cả. Các chợ châu Á khác cũng có nhưng ít chủng loại, lại không tươi. Vườn nhà bà Bọc hầu như không thiếu loại rau nào, từ dọc mùng, cải mơ, rau muống, mồng tơi, rau đay, hành, hẹ, bí xanh, bí đỏ cho đến rau răm, húng, mùi... Giàn bầu bí trĩu quả. Nếu không muốn mua rau đã cắt sẵn, khách cứ việc xuống vườn, muốn hái gì tuỳ thích. Trừ rau sống bán mớ, các loại rau củ khác đều bán theo cân, nặng bao nhiêu cứ thế trả tiền. Vườn nhà bà Bọc đông khách, cả ngày tấp nập, nên gọi là chợ chắc cũng không sai. Không chỉ người Việt mà cả Tây, Tàu, Ấn... đều biết tiếng "Chợ Vườn" mà tìm đến. 
Bà Bọc, người gốc Hưng Yên, chủ vườn đang cân rau cho khách. 
Tuần nào bà Ania Sowinska, một cư dân tiểu bang Virginia, cũng ghé qua đây ít nhất một lần: “Tôi thích 'Chợ Vườn' vì khá gần nhà và tôi có thể hỏi trực tiếp chủ vườn, có thể tìm thấy những loại rau củ mà tôi không thể mua được ở các cửa hàng thông thường. Thật tuyệt vời khi có thể tự lựa chọn tại chỗ những món hàng mình thích, và thử những loại rau củ mới. Rau quả ở đây hương vị thơm ngon hơn bởi chúng tươi, được thu hoạch đúng thời điểm và không phải mất thời gian vận chuyển quá lâu.”
Chợ rau của ông Jean bà Bọc không thiếu thứ gì. 
Vợ chồng bà Bọc mỗi người mỗi việc. Chồng làm đất, gieo hạt, bán hàng, vợ đi lấy bã đậu và thu hoạch rau. Cả ngày, kể cả lúc bán hàng, ông Jean rất kiệm lời, khách hỏi gì đáp nấy, trả lời cũng ít khi quá một câu. Ngay cả tên đầy đủ của ông cũng không ai biết, chỉ gọi là Jean. Không phải ông khó tính mà là ông hiền quá, hiền đến mức ngại tiếp xúc với người lạ. Bà Bọc bảo, ông ấy chẳng bao giờ nói chuyện bán rau với ai đâu, tại ông ấy ngượng. Lần trước có nhà báo Mỹ đến hỏi, ông ấy cũng trốn luôn. 
 Không muốn mua hàng hái sẵn, khách có thể ra vườn tự hái. 
Chuyện tình…
 Ông Jean kín tiếng bao nhiêu thì bà Bọc lại cởi mở, ruột để ngoài da bấy nhiêu, có bao nhiêu chuyện đều lôi ra hết, từ gia cảnh cho đến chuyện tình với ông chồng Mỹ. Bà kể: "Cha tôi làm việc cho quân đội Pháp. Sau giải phóng thủ đô năm 1954, cả nhà đình di cư vào Nam. Khi đó tôi mới lên 7 tuổi. Công việc hàng ngày của tôi là phụ má trông coi các em và đi chợ. Đến lúc trưởng thành, ban đầu tôi đi dệt vải, sau đó đi làm cho hãng thuốc tây “Si-pháp” ở đường Hai Bà Trưng, Sài Gòn. Trong thời gian làm việc tại hãng thuốc tây tôi tranh thủ đi học tiếng Anh vào ban đêm. Lúc đó người Mỹ sang Việt Nam ngày càng nhiều nên tôi muốn đi làm cho Mỹ để kiếm tiền phụ giúp gia đình. Đến năm Tết Mậu Thân 1968, người Mỹ sang Việt Nam rất nhiều nên họ đăng báo tìm người làm việc. Tôi đăng ký đi thi và được tuyển làm nhân viên trông điện thoại tại khách sạn nơi có người Mỹ ở." 
Ông Jean bán hàng cho khách. 
Khi đó, ông Jean là một nhà thầu của quân đội Mỹ và sống ngay tại khách sạn nơi bà làm việc. Cảm mến cô lễ tân nhỏ nhắn, dễ thương, ông Jean ngỏ lời, nhưng không ngờ ngay từ ban đầu đã bị bà Bọc từ chối. Lấy chồng là chuyện bà không dám nghĩ tới, chưa nói tới lấy một người Mỹ. Hình ảnh người cha bạo hành luôn ám ảnh bà:"Ông ấy cứ theo tôi suốt mà tôi không có ý định lập gia đình. Tại vì tôi chứng kiến ba mình quá khó tính. Nhiều khi tâm sự, tôi hỏi má ơi hồi mới quen nhau ba có dữ như thế này không. Má nói, ôi hồi đấy ông ấy hiền khô và nói gì nghe đó. Đến lúc lấy nhau rồi và có một hai mặt con thì chẳng hiểu tại sao ba đánh má tơi bời nữa. Thành thử tôi cũng nghĩ như vậy. Tôi sợ rằng bây giờ mình lấy ông ấy, mai kia ông ấy cũng dở chứng đánh mình thì sao."
Khách Ấn mua rau tại Chợ Vườn 
Một lý do nữa khiến bà Bọc sợ lấy chồng là vì thấy nhà quá đông con. Mà trong tâm trí của bà khi đó, nguyên nhân sinh con cũng rất đơn giản: "Tôi hỏi, má ơi sao ba đánh má hoài mà má đẻ nhiều vậy. Má tôi trả lời, mai kia mày lấy chồng rồi mới biết. Mày biết không, khi mày đi ra đường gặp thằng con trai nào nó đạp vào ngón chân cái thì về có chửa liền. Trời ơi, tôi sợ có chửa gần chết. Đi học hay đi đâu, đứng xa mấy người đàn ông, đừng có để nó đạp vào chân. Má gạt tôi như vậy đấy!." 
Có lần Bọc bà bị cha cho một trận đòn thừa chết thiếu sống chỉ vì dám nói chuyện với ông Jean. Làm việc trong quân đội, lại xuất thân trong gia đình phong kiến nên cha bà Bọc vừa nghiêm khắc lại vừa cổ hủ: "Một hôm, hai người đang đứng nói chuyện thì bị ba tôi bắt gặp. Ba tôi nói: 'Tao cho mày đi làm cho Mỹ là đã xấu hổ với hàng xóm láng giềng lắm rồi, giờ lại còn đứng nói chuyện với một thằng Mỹ cao kều.' Ba tôi rất tức giận, khi đi làm ông đã vót một cây gậy 4 cạnh và về đánh tôi một trận tơi bời." 
 Bao nhiêu nỗi sợ, bao nhiêu trở ngại là vậy nhưng duyên phận khó tránh. Suốt 3 năm ròng, ông Jean cứ kiên trì theo đuổi và cuối cùng sự hiền lành, chân thật của ông đã thuyết phục được người cha phong kiến của bà Bọc. Còn bà cũng bắt đầu an tâm và cảm thấy có thể đặt niềm tin vào anh chàng Mỹ. "Khi đó tôi hỏi, ông ơi giờ tôi đồng ý lấy ông thì mai kia ông có đánh tôi không. Ông ấy nói rằng bên Mỹ chẳng có ai đánh vợ mà người ta cũng không đánh con nữa. Ông ấy nói như vậy và tôi thấy ông ấy cũng hiền, còn ba thì nói rằng đấy là duyên số”. Vợ chồng bà Bọc làm đám cưới tại Việt Nam và sinh được một con gái. 
Năm 1975, bà theo chồng về Mỹ, trước ngày miền Nam giải phóng. Lời hẹn cuối xuân Những ngày đầu nơi đất khách, bà Bọc chỉ biết ngày ngày nấu cơm, giặt giũ, trông con. 
Tình cờ, bà tìm được việc làm tại một xưởng may và cơ duyên với nghề trồng rau cũng bắt đầu từ đây. "Trong 3 năm làm thợ may tại đây, những người Việt Nam trong xưởng khuyên tôi là nhà có đất rộng thì hãy trồng rau. Tôi trả lời với họ là có biết trồng rau như thế nào đâu thì họ nói việc đó dễ lắm, cứ cào đất và bỏ hạt xuống là rau lên. Tôi đã làm theo chỉ dẫn của họ. Chồng tôi cũng rất thích làm vườn nên mỗi dịp cuối tuần là ông lại ra xới đất trồng rau cùng. Hàng ngày, tôi cắt các loại rau đựng vào bao tải và đem đến xưởng may phân phát cho mọi người." Mỗi cuối tuần, bà Bọc lại mang rau tới bán cho cộng đồng người Việt. Khách đông dần, bà nghỉ việc tại xưởng may để trồng rau bán. Năm 1980, vợ chồng bà mua được khu đất rộng gần 1ha, nay chính là "Chợ Vườn". 
Bà Bọc bảo rau ở Mỹ không thiếu nhưng thường xơ, cằn và không ngọt. Ngoài chăm bón đất, bí quyết của bà là ủ cỏ để giữ nước và tạo chất màu cho rau. "Rau của tôi được ăn uống đầy đủ. Khi trồng rau bắt đầu lên, tôi ủ cỏ hai bên và tưới nước. Cỏ có tác dụng giữ nước để tạo ẩm cho rau và cuối cùng cỏ thối ra thành phân bón tự nhiên. Mấy bà đến mua rau của tôi nói rằng về Việt Nam ăn rau cũng không ngon bằng ở đây." Đều đã trên dưới 70 nhưng vợ chồng bà Bọc vẫn miệt mài làm việc đêm ngày. Bà bảo cứ thấy mọi người thích rau của mình là làm chẳng biết mệt: "Đã mấy chục năm nay gắn bó với nghề trồng rau, hôm nào cũng vậy, tôi thường thức dậy làm việc từ 3h sáng cho đến tận 11h đêm. Đặc biệt, mùa hè mỗi ngày tôi chỉ nghỉ mấy tiếng. Tôi làm việc suốt ngày nhưng không bao giờ thấy mệt. Mỗi khi chứng kiến các loại rau củ mọc tươi tốt tôi rất mừng. Tôi cảm thấy vừa vui vừa chạnh lòng mỗi khi có người Việt Nam đến vườn nói rằng nhờ có tôi mà họ mới có những loại rau tươi ngon như vậy để ăn." 
Vợ chồng bà Bọc sinh được 3 người con gái, đều đã trưởng thành và có cuộc sống riêng. Cứ vào cuối tháng 11 hàng năm, khi nhiệt độ xuống thấp, rau không trồng được, hai ông bà lại trở về ngôi nhà tại bang Florida ở miền Nam để tránh rét. Bà bảo nhớ việc, nhớ khách nhưng cũng phải dành chút thời gian nghỉ ngơi tuổi già. Và những khách hàng kỹ tính sẽ phải chờ tới tháng 4 năm sau lại có thể được tự tay hái những lá cải mơ hay xà lách, loại rau đầu tiên mà bà Bọc trồng mỗi khi trở lại DC vào cuối xuân./.

Bài viết: http://news.zing.vn/Ong-Tay-trong-bau-bi-ban-rau-muong-Viet-tren-dat-My-post368412.html

Nguồn Zing News
vợ chồng ông Jean và bà Ngô Thị Bọc











Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

GS Nguyễn Văn Tuấn: Thư gửi Bộ Y tế Úc xin viện trợ Vaccine phòng covid

 Ngày 26-7-2021 Hôm nay nhận được một lá thư từ Bộ Y tế Úc, với một chút hi vọng về chuyện vaccine. (xem thư đính kèm email) Các bạn có lẽ c...